تکامل پلیسه در مد ایران: چگونه پلیسه از لباسهای سنتی به مد روز تبدیل شد؟ نقش طراحان ایرانی در محبوبیت پلیسه
پلیسه، یکی از تکنیکهای برجسته در دنیای مد است که در ایران نیز قدمت طولانی دارد. این تکنیک از گذشته در لباسهای سنتی ایرانی و پوششهای قومی رایج بوده است و امروزه به یکی از المانهای مهم و جذاب در طراحی لباسهای مدرن تبدیل شده است. این تحول عمدتاً به واسطه نوآوریها و نقش طراحان ایرانی در بهکارگیری پلیسه در طراحیهای معاصر صورت گرفته است.
۱. پلیسه در تاریخ مد ایران: از پوششهای سنتی تا مد روز
در ایران، پلیسه از دیرباز در لباسهای سنتی و قومی مانند چادر، مانتوهای بلند و لباسهای رسمی مورد استفاده قرار میگرفته است. در گذشته، این تکنیک برای ایجاد چینهایی منظم و ظریف در پارچهها بهکار میرفت و به لباسها شکل و فرم خاصی میبخشید. از جمله نمونههای بارز استفاده از پلیسه میتوان به لباسهای قاجاری اشاره کرد که در آنها پلیسهها در طراحی یقهها و دامنها حضور داشت.
پلیسه در ایران همیشه نمادی از دقت و هنر در دوخت و طراحی لباسها بوده است، اما در دهههای اخیر، این تکنیک با پیشرفتهای صنعتی و وارد شدن آن به دنیای مد، بهویژه در طراحیهای معاصر، تحول زیادی یافته است.
۲. نقش طراحان ایرانی در محبوبیت پلیسه
طراحان مد ایرانی نقش بسزایی در تکامل پلیسه ایفا کردهاند و توانستهاند این تکنیک را به یک عنصر هنری و مدرن تبدیل کنند. در این راستا، طراحان ایرانی با استفاده خلاقانه از پلیسه در طراحی لباسهای مدرن، نه تنها به معرفی مجدد این تکنیک پرداختند، بلکه آن را به یک عنصر اصلی در لباسهای روزمره و رسمی تبدیل کردند.
نغمه کیومرثی:
یکی از طراحان مد شناختهشده ایرانی است که پلیسه را در مجموعههای خود به کار برده است. او با استفاده از پلیسه در طراحیهای مینیمالیستی و مدرن توانست آن را به یک انتخاب شیک و راحت برای لباسهای روزمره تبدیل کند.
شادی پرند:
این طراح ایرانی نیز پلیسه را در طراحیهای مد زنانه بهکار برده و توانسته با استفاده از پلیسههای ظریف و متنوع، جلوهای متفاوت و هنری به لباسهای ایرانی ببخشد.
نغمه صادقی:
طراح دیگری است که در استفاده از پلیسه در لباسهای رسمی و مجلسی نقش ویژهای داشته است. او پلیسه را با استفاده از متریالهای جدید و بهکارگیری تکنیکهای مدرن در دنیای مد ایرانی معرفی کرده است.
۳. تحول پلیسه در مد ایران: از لباسهای سنتی تا استایلهای معاصر
پلیسه در مد ایران دیگر تنها محدود به لباسهای سنتی و قومی نیست. طراحان ایرانی با استفاده از این تکنیک در مجموعههای خود، پلیسه را بهطور خلاقانهای با سایر تکنیکها و طراحیهای مدرن ترکیب کردهاند. در نتیجه، پلیسه به یکی از ویژگیهای برجسته در طراحی لباسهای مجلسی، کت و شلوارهای زنانه، دامنها و پیراهنها تبدیل شده است.
در سالهای اخیر، طراحان ایرانی توانستهاند پلیسه را با استفاده از پارچههای متنوع و رنگهای جذاب به طراحیهای جدیدی تبدیل کنند که نه تنها در ایران بلکه در بازارهای جهانی نیز مورد توجه قرار گرفته است.
۴. پلیسه در مد ایرانی امروز: از لباسهای رسمی تا روزمره
امروزه، پلیسه در دنیای مد ایران به یکی از اجزای جداییناپذیر در طراحی لباسهای مختلف تبدیل شده است. این تکنیک در مجموعههای مختلف از لباسهای رسمی گرفته تا لباسهای روزمره دیده میشود. از دامنهای پلیسه گرفته تا پیراهنهای بلند و کتهای پلیسهای، این تکنیک نه تنها در طراحیهای زنانه بلکه در برخی طراحیهای مردانه نیز بهکار میرود.
همچنین، در سالهای اخیر، برندهای ایرانی و کارگاههای تولیدی با استفاده از تکنیکهای جدید پلیسهزنی، این سبک را به شکلی مدرنتر و جذابتر در بازار پوشاک ایرانی ارائه کردهاند.
پلیسه در فرهنگ ایرانی: چگونه در فرهنگ ایران به پلیسه لباس رنگ و بوی خاص خود را بخشیده است؟ (عصر قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی)
۱. پلیسه در عصر قاجار: ظرافت و شکوه در لباسهای شاهانه
در دوره قاجار، که دوران شکوفایی هنر و فرهنگ ایرانی بود، پلیسه در طراحی لباسهای زنان و مردان ایرانی کاربرد گستردهای داشت. در این دوره، لباسهای اشرافی و شاهانه از چینهای ظریف و منظم بهویژه در دامنها و یقهها استفاده میشد. پلیسه در این دوران علاوه بر جنبه زیباییشناسی، نماد جلال و شکوه نیز محسوب میشد.
در لباسهای زنان قاجاری، پلیسهها با دقت و ظرافت در طراحیهایی چون چادر، مانتوهای بلند و لباسهای رسمی قرار میگرفتند. این چینها نه تنها زیبایی لباسها را دوچندان میکردند بلکه نشانگر مقام اجتماعی و ثروت بودند. در مراسمهای رسمی مانند عید نوروز و جشنهای ملی ایران، پوشیدن لباسهایی با چینهای پلیسهای بهعنوان نشانهای از احترام و ارزش اجتماعی فرد در نظر گرفته میشد.
۲. پلیسه در عصر پهلوی: مدرنسازی و پیوند با دنیای غرب
در دوره پهلوی، بهویژه در نیمه قرن بیستم، ایران در معرض تحولات اجتماعی و فرهنگی فراوانی قرار گرفت که از جمله آنها مدرنسازی پوشاک بود. در این دوران، پلیسه بهعنوان یکی از تکنیکهای هنری دوخت، به شکلی نوین و در ترکیب با طراحیهای غربی مورد استفاده قرار گرفت. این دوره را میتوان دوران تقویت هویت ایرانی و همزمان آغاز تغییرات غربگرایانه در لباسها دانست.
در این دوران، پلیسه در لباسهای زنانه و مردانه به شکل جدیدی وارد شد و بیشتر در لباسهای رسمی و مجلسی مشاهده میشد. دامنهای پلیسه، پیراهنهای پلیسهای و کتهای پلیسه در طراحیهای ایرانی بهطور گستردهای حضور داشتند و به نوعی بهعنوان نمادی از مدرن بودن و پیشرفت شناخته میشدند. در این دوره، طراحان ایرانی سعی کردند تا پلیسه را به شکلی مدرن و در قالبهای جدیدی از لباسهای روزمره و مجلسی استفاده کنند و آن را به عنصری از استایل شهری و شیک تبدیل کنند.
۳. پلیسه در جمهوری اسلامی: بازگشت به ریشهها و ایجاد هویت جدید
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، در دوره جمهوری اسلامی، تحولات فرهنگی و اجتماعی باعث تغییرات عمدهای در طراحی لباسها شد. در این دوره، پلیسه نه تنها بهعنوان یک تکنیک هنری بلکه بهعنوان یک نماد فرهنگی و بازگشت به هویت ایرانی شناخته شد.
در سالهای اول انقلاب، پوشاک ایرانی تحت تاثیر اصول مذهبی و فرهنگ اسلامی قرار گرفت. با این حال، در دهههای بعد، پلیسه همچنان در طراحی لباسهای زنانه و مردانه حضور داشت، اما به شکلی متفاوت و با تمرکز بر سادگی، زیبایی و کاربردی بودن. در لباسهای رسمی و جشنهای ملی، پلیسه همچنان جایگاه خود را حفظ کرده بود. همچنین، پلیسه در طراحیهای مانتوهای زنانه، دامنهای بلند و لباسهای رسمی همچنان بهکار میرفت، بهخصوص در لباسهای مناسب برای مراسم مذهبی و جشنهای ایرانی.
در این دوران، طراحان ایرانی تلاش کردند پلیسه را با استفاده از پارچههای سادهتر و رنگهای مناسب با فرهنگ ایرانی تطبیق دهند و آن را به شکلی مدرن و در عین حال حفظ هویت ملی به بازار عرضه کنند.
۴. پلیسه در مد معاصر ایران: تلفیق سنت و مدرنیته
در حال حاضر، پلیسه در دنیای مد ایران بهعنوان یک عنصر نوستالژیک و هنری همچنان جایگاه ویژهای دارد. طراحان ایرانی با تلفیق پلیسه با سبکهای مختلف و استفاده از پارچههای مدرن و رنگهای متنوع توانستهاند این تکنیک را به شکلی تازه و جذاب به مد روز ایران وارد کنند.
پلیسههای ظریف و زیبا در طراحیهای دامنهای بلند، پیراهنهای مجلسی و حتی کتهای پلیسهای در لباسهای زنانه و مردانه استفاده میشوند. این ترکیب بین هنر سنتی و طراحی مدرن باعث شده تا پلیسه نه تنها در لباسهای رسمی بلکه در لباسهای روزمره نیز بهطور گستردهای مورد استفاده قرار گیرد. طراحان مد ایرانی با دقت و سلیقه فراوان توانستهاند پلیسه را به عنصری جذاب و شیک در دنیای مد ایران تبدیل کنند که همچنان نشانگر هویت ایرانی و در عین حال سازگار با تحولات جهانی است.
پارچههای طبیعی و مصنوعی: کدام پارچهها برای پلیسه مناسبتر هستند؟ تفاوت پلیسه روی ابریشم، کتان، ساتن و…
پلیسه به عنوان یکی از تکنیکهای محبوب در طراحی و دوخت لباس، بهویژه در دنیای مد ایران، جایگاه ویژهای دارد. این تکنیک، که در آن چینهای ظریف و منظم بر روی پارچه ایجاد میشود، بسته به نوع پارچه، میتواند نتایج متفاوتی به همراه داشته باشد. در این مقاله، به بررسی انواع پارچههای طبیعی و مصنوعی و تأثیر آنها بر کیفیت و ظاهر پلیسهها خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد که کدام پارچهها برای ایجاد پلیسه مناسبتر هستند.
۱. پلیسه روی پارچههای طبیعی: ویژگیها و چالشها
پارچههای طبیعی مانندابریشم، کتان وپنبه به دلیل ویژگیهای خاص خود، برای پلیسه کردن مناسب هستند. این پارچهها به طور طبیعی دارای بافتی نرم و انعطافپذیر هستند که به پلیسهها اجازه میدهند بهخوبی شکل بگیرند و ظاهری زیبا و منظم ایجاد کنند.
۱.۱.ابریشم: انتخاب لوکس و جذاب برای پلیسه
ابریشم یکی از بهترین گزینهها برای پلیسه است، بهویژه در طراحی لباسهای رسمی و مجلسی. این پارچه به دلیل بافت نرم و درخشان خود، وقتی که پلیسه میشود، ظاهری بسیار جذاب و شیک پیدا میکند. چینهای ایجاد شده روی ابریشم، نه تنها ظاهری منظم و زیبا دارند، بلکه انعکاس نور آن نیز باعث ایجاد جلوهای خاص میشود.پلیسه روی ابریشم بهویژه در لباسهایمجلسی،شبهنگام یاعروسیها استفاده میشود.
البته،ابریشم حساس به حرارت است و باید در هنگام پلیسهزدن دقت زیادی به خرج داد. همچنین، ابریشم معمولاً نیاز به مراقبتهای ویژهای دارد تا پلیسهها پس از شستشو یا استفاده، خراب نشوند.
۱.۲.کتان: طبیعتی خنک و مقاوم
کتان یکی دیگر از پارچههای طبیعی است که برای پلیسه بسیار مناسب است. این پارچه به دلیلاستحکام بالا وبافت طبیعی خود، قادر است پلیسهها را بهخوبی نگه دارد.کتان بهویژه درفصلهای گرم به دلیل خاصیت خنککنندگیاش بسیار محبوب است. وقتی که پلیسه روی کتان اعمال میشود، چینها ظاهر واضح و ثابتتری خواهند داشت.
با این حال، یکی از ویژگیهای منفی کتان این است که نسبت بهچروکشدن حساس است و ممکن است چینهای پلیسه به راحتی از بین بروند. بنابراین، برای ایجاد پلیسههایی ثابت و ماندگار روی کتان، باید از تکنیکهای خاص و دستگاههای دوخت پیشرفته استفاده کرد.
۲. پلیسه روی پارچههای مصنوعی: قابلیت شکلدهی و پایداری
پارچههای مصنوعی مانندپلیاستر ونایلون به دلیل ویژگیهای منحصر به فردشان، معمولاً برای پلیسهزدن بسیار مناسب هستند. این پارچهها به دلیلمقاومت در برابر چروک وپایداری بالاتر، معمولاً بهخوبی پلیسهها را نگه میدارند و پس از شستشو و استفاده، چینهای پلیسه اغلب شکل خود را حفظ میکنند.
۲.۱.ساتن: براق و شیک، برای پلیسههای پر زرق و برق
ساتن یکی از پارچههای مصنوعی است که بهویژه برای ایجادپلیسههای ظریف و براق محبوب است. پلیسه روی ساتن میتواند بهویژه در لباسهایمجلسی وشام شب جلوهای خاص و جذاب ایجاد کند. این پارچه به دلیل ویژگیهایدرخشندگی ونرمی، چینها را به خوبی نگه میدارد و جلوهای زیبا به لباس میدهد.
یکی از ویژگیهای مثبت پلیسه روی ساتن این است که پس از شستشو، چینها به راحتی از بین نمیروند و پارچه میتواند شکلی ثابت و پایدار داشته باشد. البته، باید توجه داشت که ساتن به دلیل درخشندگی زیاد، ممکن است در صورت استفاده نادرست، سطح آن خراشیده یا ساییده شود.
۲.۲.پلیاستر: مقاوم و اقتصادی برای پلیسههای روزمره
پلیاستر یکی از متداولترین پارچههای مصنوعی است که برای پلیسه بسیار مناسب است. این پارچه بهویژه برایپلیسههای بلند وزیبا در لباسهایروزمره وکار مناسب است. ویژگیهایمقاومت در برابر چروک وپایداری بالای پلیاستر باعث میشود که پلیسهها بر روی این پارچه ماندگاری بالاتری داشته باشند.
یکی از مزایای بزرگ پلیاستر این است که نسبت به پارچههای طبیعی،قیمت پایینتر ومراقبت آسانتری دارد. این ویژگیها باعث شده تا پلیاستر به انتخابی رایج برای پلیسهها در لباسهای روزمره و حتی رسمی تبدیل شود.
۳. تفاوت پلیسه بر روی پارچههای طبیعی و مصنوعی
در مجموع، پلیسهزدن روی پارچههای طبیعی مانند ابریشم و کتان، معمولاً نیاز به دقت بیشتری دارد و ممکن است چینها پس از شستشو کمی تغییر کنند. از طرفی، پارچههای مصنوعی مانند پلیاستر و ساتن به دلیل ویژگیهای ساختاری خود، بیشتر قابلیت نگهداری چینهای پلیسه را دارند و پلیسهها معمولاً در این پارچهها شکل خود را بهخوبی حفظ میکنند.
پارچههای طبیعی، بهویژه ابریشم و کتان، به دلیل بافت نرمتر و طبیعی خود، پلیسههای بسیار زیبا و ظریفی ایجاد میکنند که بیشتر در لباسهایمجلسی ورسمی استفاده میشود. اما برای ایجاد پلیسههایی پایدار و ماندگار در لباسهای روزمره یا در شرایطی که نیاز بهدوام بالا باشد، استفاده از پارچههای مصنوعی مانند پلیاستر و ساتن توصیه میشود.
فَتهای مختلف پلیسه: پلیسه ریز، درشت، موازی، مورب و… هرکدام چه جلوهای به لباس میدهند؟
۱. پلیسه ریز: ظرافت و کلاسیک بودن
پلیسههای ریز یکی از محبوبترین و رایجترین فَتها در طراحی لباسهای مجلسی و رسمی هستند. این نوع پلیسه که چینها با فاصلههای کمی از هم ایجاد میشوند، به پارچه ظاهری نرم و دلنشین میدهد. پلیسههای ریز بهویژه در لباسهای زنانه و دامنهای بلند استفاده میشوند و برای ایجاد ظاهری شیک، کلاسیک و ملایم بسیار مناسب هستند.
این نوع پلیسه معمولاً به دلیل ریز بودن چینها، باعث میشود که لباس بهصورت طبیعی به تن بخورد و حرکت آن با ظرافت بیشتری نشان داده شود. در عین حال، پلیسه ریز میتواند به پارچههای نرم و سبک مانند ابریشم و ساتن جلوهای خاص و براق بدهد.
جلوه: شیک، نرم، رمانتیک و کلاسیک.
۲. پلیسه درشت: جلوهای برجسته و منحصر به فرد
پلیسههای درشت به چینهایی اطلاق میشود که فاصله بیشتری نسبت به یکدیگر دارند و از لحاظ ظاهری بسیار برجستهتر از پلیسههای ریز به نظر میآیند. این نوع پلیسه به دلیل ضخامت و ارتفاع بیشتر چینها، میتواند حس حجم و پوستاندازی جدید به لباس ببخشد. پلیسه درشت معمولاً در لباسهای پر حجم یا طراحهای مدرن استفاده میشود که نیاز به بیانی قوی و جلب توجه دارند.
این نوع پلیسه در لباسهایی مانند لباسهای شب، لباسهای فصلی و حتی دامنهای پفدار جلوه خاصی دارد. پلیسههای درشت معمولاً برای لباسهایی به کار میروند که میخواهند توجه بیشتری به خود جلب کنند یا ظاهر درخشان و متفاوتی داشته باشند.
جلوه: درخشان، برجسته، مدرن و جلب توجه.
۳. پلیسه موازی: نظم و استحکام
پلیسههای موازی به چینهایی اطلاق میشود که در یک جهت عمودی یا افقی به صورت منظم و موازی ایجاد میشوند. این نوع پلیسه به دلیل نظم خاصی که ایجاد میکند، به لباس ساختار و استحکام میبخشد. پلیسههای موازی اغلب در طراحی لباسهای رسمی و کاری استفاده میشوند، چرا که میتوانند یک ظاهر جدی و حرفهای ایجاد کنند.
این نوع پلیسهها معمولاً در دامنهای بلند، کتها و پیراهنها مشاهده میشود و به نوعی میتوانند حس جدیت و آراستگی را منتقل کنند. پلیسه موازی در فضاهای کاری یا جلسات رسمی بسیار مورد توجه است، چرا که میتواند ظاهری منظم و مسلط به لباس بدهد.
جلوه: منظم، جدی و حرفهای.
۴. پلیسه مورب: دینامیک و جذاب
پلیسههای مورب، نوعی چین هستند که به صورت مایل و در زاویههای مختلف ایجاد میشوند. این نوع پلیسه معمولاً به پارچه حرکتی دینامیک و جذاب میدهد. به دلیل زاویهدار بودن چینها، این نوع پلیسهها در مقایسه با پلیسههای عمودی یا افقی، ظاهری بیشتر پویاتر و هیجانانگیزتر دارند.
پلیسههای مورب در لباسهای مدرن، کژوال و حتی مجلسی استفاده میشوند و میتوانند به لباس حرکت بیشتری ببخشند. این نوع پلیسهها به خصوص در لباسهای مناسب برای مهمانیها، بیشتر در فصول گرم یا در طراحیهای خاص کاربرد دارند. دامنهای پلیسهدار یا پیراهنهای پلیسهای مورب جلوهای منحصر به فرد و جالب دارند.
جلوه: دینامیک، هیجانانگیز و مدرن.
۵. پلیسه آکاردئونی: انعطافپذیری و حجمدهی
پلیسه آکاردئونی به نوعی از پلیسه اطلاق میشود که چینها به شکل آکاردئون ایجاد میشوند. این چینها معمولاً بسیار ریز و بسیار فشرده هستند و وقتی که باز میشوند، حجم زیادی به پارچه میدهند. پلیسه آکاردئونی معمولاً در لباسهای پفدار و پر حجم کاربرد دارد و میتواند به لباس حجمی بیشتر و فرمدهی خوبی بدهد.
این نوع پلیسه بهویژه در لباسهای شب یا لباسهای پفدار مجلسی، مانند دورهمیها و جشنها، جلوهای بسیار شیک و چشمنواز به وجود میآورد.
جلوه: حجمدهی، جذاب و خاص.
۶. پلیسه حلقهای: ایجاد اشکال خاص و پیچیده
پلیسههای حلقهای که به آنها پلیسه کرکی یا پلیسه گرهای نیز گفته میشود، چینهایی بهصورت دایرهای یا پیچدار روی پارچه هستند. این نوع پلیسهها جلوهای هنری و دقیق به لباس میدهند و معمولاً در لباسهای مجلسی و خاص کاربرد دارند. پلیسه حلقهای میتواند در بخشهای مختلفی از لباس مانند یقهها، آستینها یا دامنها استفاده شود و توجه زیادی را جلب کند.
جلوه: هنری، پیچیده و خاص.